Psycholog

Sandra Block

Perfekcjonizm często bywa mylony z sumiennością, ambicją czy wysokimi standardami. W rzeczywistości to złożony mechanizm psychiczny, który – zamiast pomagać – potrafi skutecznie paraliżować i odbierać radość z życia. Choć z zewnątrz perfekcjoniści mogą wydawać się zorganizowani, zdyscyplinowani i skuteczni, w ich wnętrzu często kryje się lęk, wstyd i ciągłe poczucie niewystarczalności.

Czym jest perfekcjonizm?

Perfekcjonizm to nie tylko chęć robienia rzeczy dobrze. To głęboko zakorzeniona potrzeba bycia „idealnym” – w oczach innych i siebie. Perfekcjonista nie dopuszcza błędów, często nie potrafi odpuszczać, a każdy „niedoskonały” efekt jest dla niego porażką. Niezależnie od osiągnięć, zawsze można było zrobić coś lepiej.

Skąd się bierze perfekcjonizm?

Perfekcjonizm często ma swoje źródło w dzieciństwie – może być efektem:

• nadmiernych oczekiwań ze strony rodziców lub nauczycieli

• lęku przed krytyką, karą lub odrzuceniem

• chęci zdobycia akceptacji poprzez osiągnięcia

• modelowania zachowań dorosłych, którzy również nie pozwalali sobie na błędy

Choć mechanizm ten miał pierwotnie chronić przed emocjonalnym bólem, w dorosłości może stać się źródłem chronicznego stresu i wypalenia.

Jak się objawia?

Perfekcjonizm nie zawsze wygląda tak samo. Może przejawiać się jako:

• prokrastynacja – odwlekanie działania z lęku przed tym, że wynik nie będzie idealny

• pracoholizm – obsesyjna potrzeba kontroli i bycia najlepszym

• samokrytyka – wewnętrzny głos, który ciągle umniejsza sukcesy

• trudność z podejmowaniem decyzji – bo każda opcja „musi być perfekcyjna”

• lęk przed porażką i oceną

Perfekcjonista rzadko bywa zadowolony z efektów swojej pracy – sukcesy są chwilowe, a porażki urastają do rangi katastrofy.

Jakie są skutki perfekcjonizmu?

•  Przewlekły stres i napięcie

• Lęki i zaburzenia nastroju (np. depresja)

• Trudności w relacjach – brak zaufania, nadmierna krytyczność

• Wypalenie zawodowe

• Obniżone poczucie własnej wartości

Perfekcjonizm rzadko daje satysfakcję – częściej wywołuje frustrację, zmęczenie i poczucie bycia „nie dość dobrym”.

Co możesz zrobić?

Pokonanie perfekcjonizmu to proces, który zaczyna się od uświadomienia sobie, że błędy są nieuniknioną i wartościową częścią życia. Możesz:

• Ćwiczyć współczucie dla siebie – potraktuj siebie tak, jak potraktowałbyś bliską osobę w trudnej sytuacji

• Zamieniać perfekcję na wystarczająco dobre – „dobrze” często znaczy „wystarczająco”

• Szukać wsparcia – psychoterapia pomaga odkryć źródła perfekcjonizmu i budować zdrowsze podejście do siebie

• Świętować małe sukcesy – zamiast skupiać się tylko na niedociągnięciach

Perfekcjonizm nie czyni cię silniejszym. Czyni cię zmęczonym. Masz prawo być niedoskonały – to nie czyni cię słabszym, ale bardziej autentycznym i wolnym.

Menu

Adres:

Adres:

Menu